ივანე მარუშის ძე აფხაზეთის მეფის ერისთავი იყო. მან კარგად იცოდა რომ შექმნილ ვითარებაში ვისაც შეეძლო საქართველოს გაერთიანება იყო დავით III ბაგრატიონი. დავით ბაგრატიონი რომელიც კურაპალატის ბიზანტიურ ტიტულს ატარებდა, ტაოს მფლობელი იყო. ამ დროს ქართველთა სამეფოს მმართველი იყო ბაგრატ II. მიუხედავად ამისა დავით კურაპალატს გაცილებით დიდი სახელი და გავლენა ჰქონდა. დავითი შესანიშნავი პოლიტიკოსი და მხედართმთავარი იყო. ივანე მარუშის ძემ დავითს შესთავაზა ან თვითონ დაეკავებინა ქართლი ან მისი მემკვიდრე ბაგრატი დაესვა ქართლის გამგებლად. დავით კურაპალატს შვილი არ ჰყავდა. დავითმა იშვილა და მის მემკვიდრედ გამოაცხადა ბაგრატ II-ის შვილიშვილი ბაგრატ III. დავით კურაპალატი და ივანე მარუშის ძე სწორედ ბაგრატში ხედავდნენ საქართველოს გამაერთიანებელს. ბაგრატ III-ს სრული კანონიერი უფლება ჰონდა ყოფილიყო საქართველოს გამაერთიანებელი. გარდა იმისა
...
Читать дальше »
|
602 წელს კონსტანტინოპოლში სამხედრო გადატრიალება მოხდა. ირანის შაჰმა გადაწყვიტა ბიზანტიის საქმეებში ჩარევა, ხოლო მიზეზად მოიყვანა ის რომ, ბიზანტიის იმპერატორი თავის დროზე მას დაეხმარა , ახლა კი მას სურდა დახმარება. ირანელებმა ბიზანტიის წინააღმდეგ ომი დაიწყეს, ბიზანტიელები მარცხს მარცხზე განიცდიდნენ. გართულდა ვითარება კავკასიაშიც. ქალკელდონის მსოფლიო საეკლესიო კრებიის შემდეგ დაირღვა კავკასიის სახელმწიფოების რელიგიური ერთობა. სომხეთში მონოფიზოტობამ გაიმარჯვა. განსაკუთრებით გართულდა ვითარება VII საუკუნის დასაწყისში. ყველაფერი იმით დაიწყო რომ ცურტაველი ეპისკოპოსი მოსე , წარმოშობით სომეხი. რომელიც მონოფიზიტობას უჭერდა მხარს , გაიქცა სომხეთში და დახმარება ითხოვა. მოსემ საქმე ისე წარმოაჩინა თითქოს ქათველები დევნიდნენ. მოსეს დაცვა სომხეთ
...
Читать дальше »
|
ბაგრატ III-ის გარდაცვალების შემდეგ ტახტზე ავიდა გიორგი I (1014-1027). მეფის მცირეწლოვნებით ისარგებლეს კახეთ-ჰერეთის აზნაურებმა და საქართველოს ჩამოაშორეს ეს კუთხეები. მეფეს შეეძლო კახეთ-ჰერეთის ხელახლა დასაბრუნებლად ან თბილისის ამირის წინააღმდეგ ებრძოლა მაგრამ გიორგიმ საქართველოს ყველაზე დიდ მტრად ბიზანტიის იმპერია მიიჩნია. გიორგი I-მა ისარგბლა ბიზანტიის ომით ბულგარეთთან და დაიკავა იმიერ ტაო. დავით კურაპალატის სამფლობელი. ბულგარეთთან გამარჯვების შემდეგ ბასილ II საქართველოსკენ დაიძრა. გიორგი I შეეცადა შეექმნა კუალიცია ბიზანტიის იმპერიის წინააღმდეგ. საქართველოს მეფე დაუკავშირად ეგვიპტის სულთან ალ-ჰაკიმს , მაგრამ ალ-ჰაკიმი მოკლეს. ეგვიპტის სულთნის მკვლელობაში ბიზანტიის ხელი ერია. ბასილმა გიორგის დაკავებული ტერიტორიების გათავისუფლება მოსთხოვა. გიორგიმ უარი განაცხადა. ბიზანტია საქართველოსკენ დაიძრა. ქართველებმა რამდენჯერ
...
Читать дальше »
|
1184 წიდან გიორგი III-ის გარდაცვალების შემდეგ , თამარმა დაწყო ერთპიროვნული მმართველობა (1184-1213). საქართვეოს ისტორიაში ქვეყნის მმართველი პირველად გახად ქალი. დავით აღმაშენებლის და გიორგი III-ის დროს ძალაუფლება დაკარგულმა დიდებულებმა სცადეს აღედგინათ თავისი დაკარგული ძალაუფლება. დიდებულებმა თამარი ხელმეორედ აკურთეს მეფეთ, რათა ამით ხაზი გაესვათ თავიანთი გავლენისათვის. მათ გიორგი III-ის დროს დაწინაურებულ დაბალი სოციალური ფენის წარმომადგენლები ამირსპასალარ ყუბასარი და მსახურთუხუცესი აფრიდონი გადააყენებინეს. ამ მოვლენიდან ცოტ ხნის შემდეგ მეჭურჭლეთუხუცესმა ყუთლუ არსლანმა სამეფო ხელიდუფლების შეზღუდვის და სახელმწიფო მმართველობის რეფორმის გეგმა წამოაყენა.ისანში, სამეფო სასახლის გვერდით , უნდა დაეარებინათ ე.წ ”კარავი”.კარავში შეკრებილი დიდებულებს უნდა გადაეწყვიტა ქვეყანაში არსებული ყველა მნიშვნელოვანი საკითხი და
...
Читать дальше »
|
დავით აღმაშენებლის გარდაცვალების შემდეგ სამეფო ტახტი დაიკავა მისმა უფროსმა ვაჟამ დემეტრე I-მა (1125-1156).დემეტრეს ერგო გაძლიერებული სახელმწიფო. ამ პერიოდში ერთიანი სელჯუკთა სახელმწიფო აღარ არსებობდა , მაგრამ საქართველოს სამხრეთით წარმოიქმნა რამდენიმე მაჰმადიანური სახელმწიფო. დემეტრეს მმართველობის დროს საქართველო აქტიურ საგარეო პოლიტიკას არ აწარმოებდა, ის დავითის შექმნილი სახელმწიფოს შენარჩუნებით იყო დაკავებული. მაგრამ დემეტრე იძულებული გახდა ანისის და შირვანის აღმოსავლეთი მხარეები ყმადნაფიცობით დაებრუნებია მისი ძველი მმართველებისთვის. საკმაოდ დაიძაბა ქვეყნის შიგნით მდგომარეობა. 1130 წელს მეფეს აუჯანყდა მისი ძმა ვახტანგი . დემეტრემ აჯანყებულები სასტიკად დასაჯა. საქართველ
...
Читать дальше »
|
 დავითის გამეფების ჟამს ქვეყანა უმძიმეს მდგომარეობაში იყო. სამეფოს ხელისუფლება მხოლოდ დასავლეთ საქართველოში ვრცელდებოდა. კახეთი და ჰერეთი კვლავ დამოუკიდებლობას ინარჩუნებდა. თბილისი მაჰმადიან ამირას ემორჩილებოდა. ქართლი და სამხრეთი საქართველო თურქ-სელჯუკებისაგან იყო აოხრებული. მოსახლეობა ტოვებდა მამაპაპურ სახლებს და მთებში იხიზნებოდა.
დავითმა აზნაურებისაგან შექმნა სამხედრო რაზმები, რომლებიც თავს ესხმოდნენ თურქებს და ანადგურებდნენ. მეფემ აღადგინა დისციპლინა და წესრიგი ჯარში. დავით აღმაშენებელზე ისტორიკოსი გვაუწყებს « საეშმაკონი სიმღერანი, სახიომანი და განცხრომანი და გინება ღმრთისა სიძულვცილი და ყველა უწესობა მოსპობილ იყო ლაშქართა შინა მისთა»
. დავითმა შესანიშნავად იცოდა რომ ქვეყნიდან თურქ-სელჯუკების გა
...
Читать дальше »
|
ლაშა-გიორგის გარდაცვალების შემდეგ რადგამ მას კანონიერი მემკვიდრე არ დარჩა, დარბაზმა მეფედ ლაშა-გიორგის და რუსუდანი აიყვანა . მეფედ კურთხევის ცრემოია 1223 წლის თებერვალში ჩატარდა. რუსუდანს არ აღმოაჩნდა მისი დედის თვისებები: სიბრძნე, წინდახედულობა, ნებისყოფა. მისი მეფობის დროს კიდევ უფრო აიშვეს დიდებულებმა ისინი მხოლოდ საკუთარი ინტერესებით მოქმედებდნენ. 1225 წლამდე საქართველოს წვრილ-წვრილი ომები ჰქონდა გამდგარ ქვეყნებთან და ყივჩაღებთა. 1225 წელს საქართველოს დიდი საფრთხე დაემუქრა ჯალალ ად-დინის მხრიდან. ჯალალ ად-დინი მისი სამფლობელოდან ხორაზმიდან მონღოლებმა გააძევეს. მან შესძლო ირანის დიდი ნაჭილის დამორჩილება ასე დაიკავა ირანის აზერბაიჯანიც და გადაწყვიტა საქართველოში გამოელაშქრა. მან დიდძალი ლაშქარი შეჰკრიბა 140 000 მეომარი, სომხური წყაროების მიხედვით 200 000. ჯალალ ად-დინი 1225 წლის ზაფხულში შემოვიდა საქართ
...
Читать дальше »
|
თამარის გარდაცვალების შემდეგ სამეფო ტახტი დაიკავა ლაშა-გიორგიმ (1213-1223). ლაშა-გიორგის გამეფებისთანავე დაიძაბა ურთიერთობა სამეფო კარზე დაწინაურებულ დიდებულებთან. ახალგაზრდა მეფემ დამოუკიდებელი პოლიტიკის გატარება დაიწყო, დიდებულები ცდილობდნენ მეფეზე და სამეფო ხელისუფლებაზე გავლენა შეენარჩუნებინათ. მეფემ სცადა ჩამოეშორებინა დედის დროს დაწინაურებული დიდებულები და მათ ნაცვლად ახალგაზრდები მოიწვია, მათ შორის ზოგი დაბალი წარმოშობისაც კი იყო. ამგვარად სამეფო ხელისუფლებაში ერთმანეთს დაუპირისპირდნენ ორი თაობა. ლაშა-გიორგი და მისი მომხრეები მოწადინებულები იყვნენ აღედგინათ მეფის შეუზღუდავი ძალაუფლება, ისეთი როგორიც ჰქონდა დავით აღმაშენებელს და გიორგი III-ს. ასეთ პოლიტიკს შეურიგებლად ეწინააღმდეგებოდა დიდებულები. ეს კონფლიკტი კ
...
Читать дальше »
|
ჯაყელების ფრესკა საფარის მონასტერში (სარგის I, ბექა I, სარგის II).
დავით ნარინის ვაჟის ვახტინგის აღმოსავლეთ საქართველოში გამეფებით ისახებოდა პერსპექტივა, რომ მომავალში , მისი მამის გარდაცვალების შემდეგ, ის მემკვიდრეობით დასავლეთ საქართველოს ტახტსაც მიიღებდა. ამით მისი ხელისუფლების
...
Читать дальше »
|
დავით ულუს გარადცვალების შემდეგ მონღოლებმა მეფედ , მისი 11 წლის ვაჟი დემეტრე II დაამტკიცეს (1270-1289). მას აღმზრდელად ყაენის ნდობით აღჭურვილი პირი სადუნ მანკაბერდელი დაუნიშნეს. სადუნი ტიპიური მედროვე იყო, მან გაიძვერობით მლიქვნელობით მიაღწია იმას რომ საქართველოს მეფის ათაბაგად დანიშნეს. დემეტრეს მცირეწლოვნების დროს სწორედ სადუნი გახდა ქვეყნის მმართველი, მან პირადი ქონება განუზომლად გაზარდა. მან დემეტრესთან დანათესავებაც მოახერხა. მეფის და ცოლად ჰყავდა, მაგრამ მეფის დას არ მოსწონდა წარმართი მონღოლის ცოლობა გამოექცა სადუმს და თავი მთიულეთს შეაფარა. სადუნის ასეთი გაძლიერება არ მოსწონდათ ქართველ დიდებულებს მაგრამ მასთან ბრძოლა ძალზედ რთული იყო რადგან სადუნს ზურგს მონღოლები უმაგრებდნენ. სადუნს სურდა მისდამი ასეთი უარყოფითი განწყობა
...
Читать дальше »
| |